طراحی فیلتر emi
تمامی دستگاه ها و ادوات سوئیچینگ مثل منابع تغذیه ، اینورترها و …. توی ورودیشون باید فیلتر EMI قرار داد .EMI مخفف Electromagnetic Interference هست که جلوگیری میکنه از تداخل مغناطیسی و همچنین جلو گیری میکنه از خارج شدن و وارد شدن هامونیک های فرکانس بالا به مدار.
نام کامل کتاب : EMI Filter Design
نویسنده : Richard Lee Ozenbaugh ، دانشگاه کالیفرنیا
فرمت : pdf
High Frequency Link Inverter
رشهای مختلفی برای طراحی وساختن اینورتر ( مبدل dc به ac) وجود داره ، اما بهترین روش ، روشی که توی اون ترانس قدرت ، ترانس فرکانس بالا (هسته فریت) باشه و از ترانس فرکانس پایین (هسته آهن ) استفاده نشه. برای این که با این کار حجم و وزن اینورتر 10 ها برابر کم میشه و میتونیم توی یک فضای کم مبدل های بسیار پر قدرت بسازیم. توی شکل زیر یک نمونه اینورتر می بینید که برای افزایش ولتاژ AC خروجی باید از ترانس هسته آهن استفاده کرد:
در اینورترهای معروف به High Frequency Link Inverter میشه با استفاده از ترانس هسته فریت دامنه ولتاژ رو افزایش داد . برای این کار علاوه بر یک مدار پل که توی شکل بالا می بینید به یک ترانس هسته فریت و یک مدار اضافه داریم . وظیفه این مدار اضافه اینه که سیگنال PWM رو که از ترانس هسته فریت عبور دادیم یکسو کنه ، وبعدش نیم سیکل ، PWM رو در جهت مثبت داشته باشم و نیم سیکل منفی.
نمونه مداری که از ترانس فرکانس بالا استفاده شده :
برای روشن شدن مطلب به شکل موجهای قسمتهای مختلف دفت کنید:
شکل موج 1 : خروجی قسمت اول مداره که SPWM رو به یک سیگنال AC متقارن تبدیل کرده و با استفاده از ترانس هسته فریت دامنه رو افزایش داده .
شکل موج 2 : خروجی قسمت دومه که یک Active rectifier قرار داره . توی این قسمت SPWM باز سازی میشه
شکل موج 3 : مربوط به خروجی مدار سومه. توی این قسمت نیم سیکل 50 هرتز ، SPWM مثبت و نیم سیکل 50 هرتز ، SPWM منفی میشه.
شکل موج 4 : خروجی بعد از فیلتر ، 220 ولت 50 هرتز سینوسی
* استفاده از اکتیو رکتی فایر برای اینه که انرژی ذخیره شده در بارهای پسیورو به باطری منتقل کرد و الا میشد از یکسوساز معمولی هم استفاده کرد.
*همونطور که گفتم به چندین روش میشه اینورتر 50 هرتز با استفاده از هسته فریت درست کرد ، اینجا روش Active Rectifier مد نظرمه.
سنسور جریان 100 آمپری اثر هال – ACS752SCA-100
سنسور ACS752SCA-100 یکی از سنسورهای خوب برای نمونه گیری جریان که هم ابعاد مناسبی داره و هم قیمتش مناسبه .
ولتاژ مورد نیاز برای تغذیش 5+ ولته ، پایه های 4 و 5 در مسیر جریان قرار میگیرن ، با کم و زیاد شدن جریان ولتاژ خروجی که پایه 3 سنسوره طبق منحنی زیر تغییر میکنه :
به
ازای جریان صفر آمپر ، در خروجی سنسور 2.5 ولت هست ، حالا اگه جریان در
جهت مثبت زیاد بشه ولتاژ خروجی شروع میکنه از 2.5 ولت بیشتر شدن و تو 100
آمپر به 4.5 ولت میرسه و اگه جریان در جهت منفی زیاد بشه خروجی از 2.5 ولت
شروع میکنه کم شدن و تو 100- آمپر به 0.5 ولت میرسه .
پهنای باند این سنسور 50KHz وبلوک دیاگرام داخلی سنسور به این صورته :
IGBT Driver – HCPL316
یکی از بهترین آی سی های برای درایو IGBT ، آی سی HCPL316 هست . چون تمام چیزهایی که برای درایو کردن یک سوئیچ لازم هست داره .
این آی سی 16 پایست و هر آی سی فقط مخصوص درایو یک IGBT .
این آی سی SMD هست ، بنابراین جای زیادی توی بردها نمی گیره . فقط باید برای هر درایور یک تغذیه ایزوله درست کرد . مدار زیر یک نمونه مدار عملی برای راه اندازی این آی سی هستش و بعد از اون به بعضی از مشخصات این آی سی اشاره میکنم :
ورودی ایزوله : این آی سی توی ورودیش یک اپتوکوپلر داره که سیگنال PWM یا هر سیگنال دیگه رو که از قسمت کنترل و ولتاژ پایین میاد از قسمت ولتاژ بالا و IGBT ایزوله میکنه
دارای حفاظت اتصال کوتاه : برای اینکه در موقع اضافه بار و یا اتصال کوتاه IGBT آسیب نبینه ، یک نمونه ولتاژ از دو سر سوئیچ (پایه کلکتور و امیتر) میگیره و با یک ولتاژ مرجع مقایسه میکنه ، اگر این ولتاژ از اون حد بیشر بشه ، PWM رو قطع میکنه و سوئیچ رو خاموش میکنه . همزمان با این اتصال کوتاه شدن پایه FAULT که ACTIVE LOW هست 0 میشه و به مدار کنترل اعلام خطا میکنه و تا زمانی که فرمان RESET نیاد سیگنال PWM آزاد نمیشه و سوئیچ خاموش میمونه. * دامنه حفاظت جریان با سری کردن دیودها در پایه DESAT قابل تنظیمه *
دارای حفاظت UVLO : اگر دامنه ولتاژ گیت از یک حدی کمتر بشه IGBT تو ناحیه خطی قرار میگیره و احتمال آسیب دبدنش حتمیه . برای اینکه این اتفاق نیفته یک نمونه از این ولتاژ گرفته ، اگر از یک حدی کمتر بشه سیگنال رو قطع میکنه و پایه FAULT فعال میشه .
جریان خروجی بالا : جریان خروجی تا 2 آمپر میتونه باشه
سرعت بالا : ماکزیمم سرعت سوئیچ این آی سی 500nS که واقعاً عالیه.
امکان اعمال ولتاژ منفی به گیت : تو مدارات قدرت و توان بالا برای اینکه خیلی سریع IGBT خاموش بشه باید به جای ولتاژ صفر ، ولتاژ منفی به گیت بدیم ، این ولتاژ لروماً خیلی زیاد هم نیست مثلا میشه 5V منفی داد. تو این آی سی میشه به پایه VEE ولتاژ منفی داد.
چندین مشخصه خوب دیگه هم داره که توی دیتا شیت میتونید مراجعه کنید و بخونید ، من به چند گزینه مهم اکتفا کردم.
درایو کردن IGBT
IGBT با وجود تمام حسن هایی که نسبت به ماسفت داره ، فقط یک مقداری درایو کردن اون نسبت به ماسفت مشکل تره .
تو راه اندازی ماسفتهای قدرت اگه ولتاژ گیت – سورس بیشتر از 10V بشه مطمئنیم ماسفت روشن شده و فرقی بین جریان درین با ولتاژهای گیت12V و 15V نیست . و اگر ولتاژ گیت – سورس نزدیک به 0V باشه مطمئنیم که ماسفت خاموشه .
ولی IGBT ها به این صورت نیستند بین 12V و 15V ولتاژ گیت – امیتر تفاوت بسیاری در جریان کلکتور هست و باید با توجه به کاتالوگ IGBT ولتاژ مناسب رو برای روشن کردن IGBT اعمال کرد. اگر به این نکته دقت نشه ، ممکنه IGBT کاملاً روشن نشه و توی ناحیه خطی کار کنه و سبب بشه تلفات زیاد بشه ، گرما زیاد بشه ، خنک کاری سخت بشه و یا حتی IGBT بسوزه . با توجه به شکل زیر که منحنی رابطه Vge و Ic یک مدل IGBT قدرت هست ، میشه تفاوت رو فهمید
تفاوت
جریان کلکتور رو با ولتاژ گیت 12.5V و 10V تقریباً 100 آمپره . این یعنی
اینکه تفاوت 100 برابری تو تلفات استاتیکی IGBT . اگر به این نکته تو درایو
IGBT دقت کنید هم راندمان زیاد میشه ، خنک کاری راحت تر میشه و حجم و وزن
مدار کمتر میشه.
نکته بعدی در مورد خاموش کردن IGBT اینه که چون ظرفیت خازنی بین گیت – امیتر زیاده ، برای این که سریعتر خاموش بشه باید به جای این که ولتاژ 0 ولت به گیت داد ، باید ولتاژ منفی اعمال کرد تا خازن با شیب تند تری تخلیه بشه و IGBT سریعتر خاموش بشه .
شارژر باطری 3 آمپری با آی سی LM2576
برای شارژ کردن باطری ، با استفاده از lm2576 باید یک مدار به مدار اصلی اضافه کنیم تا بتونیم جریان رو محدود کنیم .
برای این کار نمونه جریان رو با استفاده از یک مقاومت می گیریم ، تقویت می کنیم و به مدار جبرانساز اعمال می کنیم. سپس خروجی این مدار را با فیدبک ولتاژ با استفاده از دو دیود ، OR می کنیم.
مدار زیر یک مدار عملیه ، برای شارژر باطری . تو این مدار برای تنظیم جریان از مدار دیجیتالی استفاده کرده که میشه به جای کل اون تیکه ، یک پتانسیومتر معمولی گذاشت.
به غیر از این مدار شرکت national چند صفحه در مورد این موضوع ، application note داره که می تونید اونو از لینک زیر دانلود کنید.
اینورتر 3 فاز – Voltage source inverter
یک مقاله مختصر و مفید از پرفسور علی کیهانی استاد دانشگاه اوهایو ، در مورد اینورتر های 3 فاز (مبدل dc به ac ) رو برای دانلود می زارم.
سر فصلهای این مقاله به این شرحه :
(I. Voltage Source Inverter (VSI
A. Six-Step VSI
B. Pulse-Width Modulated VSI
II. PWM Methods
A. Sine PWM
(B. Hysteresis (Bang-bang
C. Space Vector PWM
در فصل اول در مورد 6 مرحله سوئیچ زنی اینورتر 3 فازه ، سیگنالها و روابط اون صحبت شده. و در قسمت دوم در مورد سیگنال pwm و روابط اون گفته شده
در فصل دوم ، 3 متد اصلی تولید pwm شرح داده شده.
متد اول : متد متداول مقایسه سینوسی و مثلثی که همون spwm معمولیه
متد دوم : روش هیستر زیس مد ، در این روش بدون نیاز به مثلثی ، با استفاده از مدار هیسترزیس pwm ساخته میشه
متد سوم : روش برداری ، این روش هم فوق العاده کاربردیه . در این روش تابع سینوسی تو منحنی d , q قرار داده میشه و حول محور مثلثاتی می چرخه و سیگنال pwm برای اعمال به مدار ساخته میشه.
MOSFET Driver – IR2111
آی سی IR2111 یک درایور ماسفته. اکثر آی سی های شرکت IR که با IR21 شروع می شن درایور ماسفت یا IGBT هستند. تنوعشون هم زیاده ، اما این آی سی هم قیمتش مناسبه ، هم 8 پایست و کوچیک.
این
آی سی فقط 1 ورودی داره که اونو برای ماسفت high side در نظر میگیره ، و
ورودی رو معکوس میکنه و سیگنال گیت ماسفت low side رو میسازه. طراح هایی که
دوست دارن هر دو تا سیگنال ماسفت درایور در اختیار خودشون باشه ، و یا
اینکه می خواهند dead time رو خودشون تعیین کنند این آی سی مناسب نیست. چون
اونو داخلی میسازه و قابل تغییر دادن نیست. مدت زمان dead time برابر با
650ns است.
تاخیر در روشن شدن این آی سی 750ns و تاخیر در خاموش شدنش 150ns است. این آی سی برای فرکانس های بالا توصیه نمیشه.
ولتاژ تغذیه آی سی تا 20 ولته و ولتاژ قسمت قدرت تا 600 ولت میتونه باشه.
نحوه
کارکرد آی سی هم خیلی سادست. وقتی که ماسفت پایین روشن می شود خازن بین
پایه های VB و VS از مسیر Vcc ، دیود و ماسفت low side تقریباً اندازه
Vcc شارژ می شود. وقتی فرمان روشن شدن ماسفت بالایی می آید ، آی سی این
خازن شارژ شده را دو سر گیت – سورس ماسفت بالایی می اندازد و سبب روشن شدن
آن ماسفت می شود. در انتخاب این خازن و دیود باید دقت کرد. به این نکته
توجه کنید اگر فرکانس بالا کار می کنید حتماً از دیود fast استفاده کنید.
در عیب یابی کردن مدار در صورت کار نکردن بیشتر به این قسمت توجه کنید.
منبع تغذیه سوئیچینگ 10 آمپری (غیر ایزوله)
10A Switching step down Regulator
در مدارهایی که نیاز به یک مبدل DC به DC با جریان بالا نیاز دارید می تونید از آی سی L4970 استفاده کنید. این آی سی یک مبدل Buck سادست که با توجه به کاتوگ به راحتی می تونید راه اندازیش کنید.
جریان خرو جی این آی سی 10 آمپره ، ماکزیمم ولتاژ ورودی 50 ولت و محدوده ولتاژ خروجیش از 5.1 تا 40 ولت میتونه تغییر کنه .یک سری محاسن خوب نسبت به تیپ آی سی های LM2576 داره که به بعضی از اونها اشاره می کنم.
1- میشه فرکانس اسیلاتور رو با R و C تغییر داد و فرکانس سوئیچینگ رو به دلخواه تنظیم کرد.
2-پایه COMP رو بیرون آی سی گذاشته که میشه مدار PID رو به راحتی بست.
3- پایه SYNC داره که تو جاهایی که چند تا از این آی سی ها استفاده با هم سنکرون کرد تا EMI و EMC کاهش پیدا کنه
4- پایه Reference داره. میشه از این 5 ولت ثابت برای خیلی چیزها استفاده کرد.
5- مدار Soft Start قابل تنظیم با خازن داره.
6- مدار RESET مفصل داره
7-حفاظت اتصال کوتاه هم که از ملزوماته.
اندازه گیری High Voltage
High Voltage Switching Power Supply Measurement
در ساخت منابع تغذیه سوئیچینگ ولتاژ بالا یکی ازمسائلی که مهم هست اندازه گیری ولتاژ خروجی یا بهتر بگم نمونه گیری از ولتاژ خروجی برای اینکه به مدار فیدبک اعمال کنند و ولتاژ خروجی رو تثبیت کنند. خیلی را ه ها برای تثبیت ولتاژ خروجی میشه انجام داد اما اگر میخواهیم کمترین ریپل ولتاژ رو در خروجی داشته باشیم بهترین کار اینه که نمونه گیری دقیقاً از ولتاژ خروجی باشه. برای این کار 2 تا راه رو به شما پیشنهاد میکنم.
1- استفاده از سنسور ولتاژ اثر هال
این روش اندازه گیری دقیق ترین روش اندازه گیری است ، با این روش می توان در منابع تغذیه سوئیچینگ ولتاژ بالا ، به بهترین پارامترها رسید و کمترین ریپل را در خروجی داشت.
سنسورهای High Voltage موجود در بازار در حال حاضر ماکزیمم تا 6000V را می توانند اندازه گیری کنند در ولتاژ های بالاتر از این مقدار نمی توان از این روش استفاده کرد.
قیمت این سنسورهای ولتاژ بالا نسبتاً گران است. البته جایی که دقت دستگاه بالاست باید از این روش استفاده کرد.
ابعاد این سنسور نسبتاً بزرگ است و کسانی که می خواهند از این مدل سنسورها برای دستگاه خودشون استفاده کنند به این موضوع توجه داشته باشند تا پیش بینی فضای لازم رو لحاظ کنند.
2- استفاده از سنسور جریان برای اندازه گیری ولتاژ
این روش دقت روش 1 رو نداره ، اما در ولتاژ های خیلی بالا ناچار به کارگیری این روش هستیم.
در این روش باید در خروجی منبع تغذیه ولتاژ بالا مقاومت قرارداده و با این مقاومتها سنسور جریان را سری کرد. چون در مقاومت نسبت جریان و ولتاژ کاملاً خطی است بنابراین از نمونه جریان خروجی سنسور می توانیم به عنوان ولتاژ فیدبک استفاده کنیم.
در این روش دقت به چند نکته سبب بالا رفتن دقت مدار می شود:
1- مقاومتها باید کمترین تغییرات را نسبت به دما داشته باشند.
2- هرچه جریان نامی سنسور کمتر باشد دقت بیشتر می شود.